Phình đại tràng nhiễm độc: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục
Phình đại tràng nhiễm độc là bệnh lý đường tiêu hóa hình thành do nhiều tác nhân khác nhau. Người bị phình đại tràng nhiễm độc sẽ bị viêm, phồng to đại tràng bất thường gây nên những triệu chứng như đau bụng, khó tiêu, tiêu chảy, táo bón, mệt mỏi và sốt. Bệnh này nếu để trì trệ lâu ngày sẽ gây ra những biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết đại tràng, nhiễm trùng máu và thậm chí đe dọa tính mạng của người bệnh.
1. Phình đại tràng nhiễm độc là như thế nào?
Phình đại tràng nhiễm độc hay toxic megacolon là hiện tượng một phần hoặc toàn bộ đại tràng (ruột già) bị giãn ra khiến kích thước tăng bất thường. Đây là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ từ khi mới sinh ra tuy nhiên cũng xuất hiện ở người lớn do ruột già bị nhiễm độc.
2. Truy tìm nguyên nhân gây phình đại tràng nhiễm độc
Nguyên nhân cốt lõi dẫn đến bệnh phình đại tràng nhiễm độc là do đại tràng bị giãn và làm giảm nhu động ruột. Việc này gây khó khăn cho quá trình di chuyển của phân, sau đó ruột hấp thu nước khiến phân cứng gây tắc nghẽn ruột và làm phình đại tràng. Cụ thể, những thủ phạm gây ra bệnh phình đại tràng bao gồm:
2.1. Do nhiễm trùng
Tác nhân hàng đầu gây nên tình trạng phình đại tràng chính là nhiễm trùng. Tác nhân nên đến từ một số vi khuẩn như Salmonella, Clostridium difficile hoặc ký sinh trùng Trypanosoma cruzi và Entamoeba histolytica.
2.2. Do tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
Việc sử dụng các loại thuốc thuộc nhóm sau có khả năng gây ra các tác dụng phụ làm đại tràng bị phình ra như Morphin, Codein và Risperidone. Sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài dẫn đến các vấn đề liên quan đến vi khuẩn đường ruột và làm thay đổi hệ thống vi sinh vật đường ruột. Khi đó triệu chứng táo bón và khó tiêu hình thành làm tích tụ phân trong đại tràng và cuối cùng dẫn đến phình đại tràng.
2.3. Do bệnh thần kinh
Một số bệnh thần kinh như Parkinson, động kinh, bệnh đa xơ cứng, bệnh Alzheimer cũng là nguyên nhân gây nên bệnh phình đại tràng nhiễm độc. Những bệnh lý kể trên gây ra các triệu chứng táo bón và giảm hoạt động cơ trơn trong đại tràng, dẫn đến sự tích tụ phân và phình đại tràng.
2.4. Do rối loạn bẩm sinh
Rối loạn bẩm sinh như bệnh Hirschsprung cùng là thủ phạm gây bệnh phình đại tràng. Khi đó người bệnh không có hạch thần kinh ruột bẩm sinh nên không có khả năng co bóp khiến đại tràng ngày càng phình to bất thường.
3. Triệu chứng phổ biến ở bệnh phình đại tràng nhiễm độc
Những triệu chứng cụ thể dưới đây xuất hiện ở người lớn hoặc trẻ em cảnh báo bạn đang có nguy cơ mắc bệnh phình đại tràng.
3.1. Đối với trẻ
Bệnh phình đại tràng ở trẻ em hay còn gọi là Hirschsprung. Tùy thuộc vào cấp độ bệnh sẽ có các dấu hiệu phình đại tràng ở trẻ khác nhau. Thông thường, các triệu chứng này xuất hiện ở trẻ ngay từ khi sinh ra nhưng tận đến khi trẻ lớn lên mới thấy rõ những biểu hiện bất thường này. Một số dấu hiệu các bậc cha mẹ cần lưu ý để sớm phát hiện Hirschsprung ở trẻ đó là:
– Trẻ không đi vệ sinh trong thời gian 48 tiếng sau khi chào đời;
– Căng chướng bụng;
– Nôn mửa, bãi nôn có màu xanh lục hoặc nâu;
– Táo bón hoặc xì hơi;
– Phân không có đều nhưng lại thải ra bất chợt;
– Vàng da.
Ở các bé có độ tuổi lớn hơn, triệu chứng báo hiệu bé bị phình đại tràng bao gồm: Sưng bụng, tình trạng táo bón kéo dài, gặp khó khăn trong việc đi đại tiện, phân màu đen; cơ thể suy nhược và mệt mỏi.
3.2. Đối với người lớn
Một số dấu hiệu tố cáo bạn đang bị phình đại tràng đó là tình trạng táo bón lâu ngày, đau bụng, chướng bụng, đầy hơi. Bên cạnh đó những triệu chứng như đau bụng, chướng bụng, sốt, tim đập nhanh, đi ngoài ra máu,… cũng cảnh báo người này đã bị phình đại tràng nhiễm độc.
4. Các giải pháp điều trị phình đại tràng nhiễm độc phổ biến hiện nay
Do triệu chứng, biểu hiện của bệnh phình đại tràng ở trẻ không giống so với người lớn nên các phương pháp điều trị cũng có sự khác biệt.
4.1. Phương pháp điều trị phình đại tràng ở trẻ
Đối với trẻ mắc Hirschsprung sẽ có giải pháp điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Trong trường hợp nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định bố mẹ cho bé uống thuốc kết hợp thực hiện chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt phù hợp giúp thuyên giảm các triệu chứng của bệnh. Cụ thể, các bậc phụ huynh cần cho con ăn nhiều thực phẩm chứa chất xơ, rèn cho bé thói quen đi cầu và kết hợp dùng thuốc xổ nhằm làm mềm phân để việc đi ngoài thuận lợi hơn.
Trong trường hợp nặng, bác sĩ chỉ định phẫu thuật để điều trị phình đại tràng cho bé. Cuộc phẫu thuật được thực hiện để cắt bỏ đoạn ruột kết bất thường sau đó đó nối phần ruột khỏe mạnh với hậu môn.
4.2. Phương pháp điều trị phình đại tràng nhiễm độc ở người lớn
Giống như phương pháp điều trị ở trẻ nhỏ, bệnh phình đại tràng ở người lớn sẽ được chỉ định điều trị theo tác nhân gây bệnh và cấp độ bệnh. Hai phương pháp điều trị phổ biến bao gồm nội khoa và ngoại khoa.
Điều trị nội khoa
Nếu nguyên nhân gây bệnh khởi phát từ viêm đại tràng, viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc chữa phình đại tràng như thuốc chống viêm, thuốc Corticosteriod. Trường hợp người bệnh phình đại tràng do nhiễm vi khuẩn sẽ sử dụng thuốc kháng sinh.
Điều trị ngoại khoa
Nếu chữa trị bằng cách uống thuốc mà bệnh tình không giảm bớt, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng để trị dứt điểm phình đại tràng nhiễm độc. Cách này có thể gây ra một số biến chứng sau mổ phình đại tràng nếu thực hiện phẫu thuật ở địa chỉ kém chất lượng.
5. Những lưu ý cần biết để kiểm soát bệnh phình đại tràng
Để kiểm soát bệnh phình đại tràng, ngoài các phương pháp điều trị được bác sĩ chỉ định, người bệnh còn cần thực hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học. Cụ thể là:
– Tăng cường nạp thức ăn giàu chất xơ cho cơ thể như ngũ cốc nguyên hạt, rau của quả, trái cây. Đây là nguyên tắc then chốt để kiểm soát bệnh phình đại tràng hiệu quả. Tuy nhiên, việc bổ sung chất xơ cần được phân chia khoa học trong thực đơn hàng ngày, tránh tình trạng ăn quá nhiều cùng lúc sẽ khiến triệu chứng táo bón trầm trọng hơn.
– Bổ sung nước đều đặn mỗi ngày để giảm bớt tình trạng táo bón đồng thời cung cấp lượng nước bù đắp cho cơ thể.
– Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên cũng là giải pháp hỗ trợ hoạt động tiêu hóa và bài tiết thuận lợi hơn.
Phình đại tràng nhiễm độc là căn bệnh có nhiều biểu hiện ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Để tránh mắc bệnh, việc duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên vô cùng quan trọng đối với bất kỳ ai. Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến phình đại tràng nhiễm độc, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.